Kilalanin ang Panitikan ng Africa at Persia

Panitikan ng Africa

         
           Kilala ang Africa bilang pangalawa sa pinakamalaking kontinente sa buong mundo at pangalawa rin sa dami ng populasyon sumunod sa Asya.  Ang kontinenteng ito ay pinalilibutan ng Dagat Mediteranyo sa hilaga, Kanal Suez at Dagat Pula sa may Peninsula ng Sinai sa hilagang-silangan, Karagatang Indiyano sa timog-silangan, at ang Karagatang Atlantiko naman sa kanluran. Kabilang ang Madagascar at ilang mga kapuluan sa kontinente ng Aprika. Mayroong 54 na kinikilalang mga estado o bansa sa Aprika, siyam na teritoryo at dalawang de facto o mga estadong may limitado o walang rekognisyon sa kontinenteng ito. Ang Aprika ay tahanan ng iba’t ibang etnisidad, kultura, at wika. Noong ika-19 na siglo, ang mga bansa sa Europa ay sinakop ang malaking bahagi ng Aprika. Karamihan sa mga modernong estado sa Aprika ngayon ay nagmula sa proseso ng dekolonisasyon noong ika-20 siglo. 

             Masasalamin rin ang kagandahan ng kanilang bansang nag-uumapaw sa mga likas na yaman at mga hayop na naninirahan dito. Sa kabilang banda mas kilala ang Aprika bilang bansang inapi ng mga mananakop at sapilitang ginawang alipin at ipinagbili bilang alipin. Sapagkat sila'y itim, hinding-hindi rin sila nakalusot sa rasismo at diskriminasyon na siya ring naging dahilan ng mababang pagtingin sa kanila at pagyurak sa dignidad at karapatang pantao ng mg aprikano. Ito rin ang dahilan kung bakit hindi nakapag-aral ang mga aprikano.

            Sa kabila nito, nakaa-aliw at nakali-libang ang panitikan ng Africa. Ito'y binubuo ng iba't-ibang genre, pasalita man o pasulat na gamit. Napapabilang sa kanilang oral literature ang kuwento, dula, bugtong, kasaysayan, mito, awit, at salawikain na nagtuturo at nakalilibang sa mga bata. Taliwas sa nakasanayan natin, ang nagsasalaysay ay  gumagamit ng call-response technique sa nga tagapakinig. Ang griot (praise singer) ay nagsasalaysay naman kasabay ng saliw ng musika.

Bilang tala ni George Joseph sa kanyang kabanata sa African literature in Understanding Contemporary Africa, kung saan ang  pagtanaw ng European sa panitikan ay madalas na paghihiwalay ng sining at nilalaman, ang kamalayan ng Africa ay inklusibo:
"Panitikan" ay maaaring maging bahagi din ng asya at nagpapahiwatig ng isang masining na paggamit ng mga salita para sa kapakanan ng sining. ang africa ay hindi pinaghihiwalay ang sining  mula sa pagtuturo. Sa halip na isulat o kumanta para sa kagandahan sa kanyang sarili, ang mga manununulat na aprikano, gamit ang kanilang oral literature, gumagamit sila ng kagandahan para matulungan maipahayag ang mahahalagang katotohanan at impormasyon sa lipunan. Sa katunayan, ang isang bagay ay itinuturing na maganda dahil sa mga katotohanang ito ay nagpapakita at tumutulong upang bumuo ng mga komunidad. 


Ang mayaman na akdang pampanitikan ng bansang Aprika, ang kanilang mahuhusay na manunulat sa larangan ng pilosopiya at paniniwala, mga literaturang sumasalamin ng kanilang kultura at tradisyon ay iilan lamang sa mga naiambag ng bansang Aprika sa mundo ng panitikan.

Panitikan ng Persia

        
             Ang Persia o mas kilala na bilang Iran sa kasalukuyan ay isa sa may pinakamatandang panitikan sa daigdig. nagsimula ito sa makatang si Avesta noong 1000 BC. Ang panitikan ng Persia ay sumasalamin sa isang maluwalhating kultura at sibilisasyon, pinalamutian ng mga hiyas ng karunungan, sining at imahinasyon ng mga persyano sa paglipas ng maraming siglo. Ito ay isa sa mga pinakalumang literatura sa buong mundo.Sukat tungkol sa dalawa't-kalahating millenya, ang panitikang persyano ay may mga pinagmulan at nakaligtas gumagana sa Old at Middle Persian pabalik sa panahong malayo bilang 522 BCE, ang petsa ng pinakamaagang nakaligtas na Achaemenid inscription, ay ang Bisotun Inscription. Ang sources nito ay nagmula pa sa kasaysayan ng Persia kabilang sa kasalukuyan (sa Iran) pati na rin ang mga rehiyon ng Gitnang Asya kung saan ang makasaysayang wika ng persya ay ang pambansang wika ng Persia. Ang panitikan ng Persia ay kapansin-pansing inimpluwensyahan ang literatura ng Ottoman Turkey, Muslim India at Turkic Central Asia at naging pinagkukunan ng inspirasyon para kay Goethe, Emerson, Matthew Arnold at Jorge Luis Borges, at napakarami pang iba.




                Ang mga akda ng Africa at Iran ay nagdala ng kakaibang pagbabago sa  mundo ng panitikan. Isa sa mga naiambag ng dalawang bansa ay ang kanilang mga mahuhusay at malikhaing manunulat na nagpapakilala sa kanilang paniniwalang Sufism kung saan ang isang indibidwal ay napapaunlad sa pamamagitan ng kanyang pandama. Ang kawastuhan at katapatan sa pagsulat ay isa rin sa mga naibahagi ng mga bansang ito sa mundo ng panitikan lalo na sa larangan ng pilosopiya at paniniwala.